Kluczewo
Fot. Andrzej Bierca

Baza lotnicza w Kluczewie. Żołnierze radzieccy byli tam przez 44 lata

Równo 30 lat temu, 13 października 1992 roku, ostatni żołnierze radzieccy opuścili bazę wojskową w Kluczewie.

Kluczewo
Płyta postojowa dla samolotów pod Burzykowem. Fot. Andrzej Bierca

Od 1935 roku na terenie ówczesnej wsi Kluczewo pod Stargardem, funkcjonowała niemiecka baza lotnicza Luftwaffe. Pod koniec II wojny światowej, 4 marca 1945 roku, tereny te zostały zajęte przez Armię Czerwoną. Radzieccy żołnierze byli tam do początku lipca 1945 r. Wrócili do Kluczewa w 1948 roku. I stacjonowali tam do października 1992 r.

Mieszkańcy wsi wysiedleni

W latach 50. XX wieku baza lotnicza w Kluczewie została powiększona o tereny sąsiednich wsi Burzykowo i Słotnica. O te pierwsze w 1952 roku, o drugie w 1954 r. Obie te wsie po II wojnie światowej należały do powiatu pyrzyckiego.

– Po przyłączeniu ich do bazy lotniczej w Kluczewie, mieszkańcy tych wsi zostali wysiedleni do okolicznych miejscowości – wyjaśnia Andrzej Bierca z Muzeum Archeologiczno-Historycznego w Stargardzie.

To wsie, których dzisiaj już nie ma. Po opuszczeniu w 1992 roku przez żołnierzy radzieckich bazy w Kluczewie, te tereny zostały przyłączone do Stargardu. Obecnie jest to dzielnica Kluczewo, na terenie której działa Park Przemysłowy Nowoczesnych Technologii, a w pobliżu jest osiedle Lotnisko.

Wycieczki szkolne

Żołnierze radzieccy stacjonowali w bazie lotniczej w Kluczewie od 1948 do 1992 roku. Wojskowa baza lotnicza w Kluczewie obejmowała teren o powierzchni 1211 hektarów.

W Kluczewie stacjonował sztab 239 Baranowickiej Dywizji Lotnictwa Myśliwskiego oraz wchodzący w skład tej dywizji 159 pułk lotnictwa myśliwskiego gwardii i liczne pododdziały wsparcia, między innymi 362 samodzielny batalion łączności i zabezpieczenia radiowo-technicznego w Burzykowie.

Andrzej Bierca, MAH Stargard
Kluczewo
Emaliowany radziecki kubek, obrzeża Burzykowa. Fot. Andrzej Bierca

Baza lotnicza w Kluczewie była niedostępna dla mieszkańców Stargardu. Kto chciał podejść bliżej, zaraz napotykał żołnierza radzieckiego z bronią. Niektórzy mieszkańcy znajdowali sposoby, by nie tylko podejść bliżej bazy lotniczej w Kluczewie, ale i prowadzić różne biznesy z żołnierzami radzieckimi, na zasadzie wymiany towarów. Co jakiś czas były organizowane wycieczki szkolne na teren garnizonu radzieckiego w Kluczewie. Uczniowie stargardzkich szkół spotykali się tam z uczniami funkcjonującej na terenie bazy lotniczej w Kluczewie szkoły Północnej Grupy Wojsk Armii Radzieckiej numer 26.

Napisy na drzewach

Dzisiaj mija równo 30 lat od wyjazdu ostatnich żołnierzy radzieckich z Kluczewa. Stało się to 13 października 1992 roku. Tego dnia w Słotnicy podpisana tam została umowa, na podstawie której żołnierze radzieccy wyjechali stąd.

Tereny po Burzykowie i Słotnicy są niezagospodarowane. Widać tam ślady radzieckiej historii tych miejsc. Na terenie parku podworskiego w dawnym Burzykowie na niektórych drzewach są napisy wyryte przez żołnierzy radzieckich. Wypisane są nazwy miejscowości, z których pochodzą i daty, kiedy robili te napisy. A miejscowości są rozmaite, świadczące o obecności w bazie lotniczej w Kluczewie żołnierzy z różnych stron ówczesnego Związku Radzieckiego, jak choćby Gruzji, Kazachstanu, Ukrainy.

Kluczewo
Napisy w parku podworskim w Burzykowie. Fot. Andrzej Bierca

Na terenach w dawnej Słotnicy stoją ruiny dwóch bloków, w których mieszkała kadra radzieckich żołnierzy. To szkielety dwupiętrowego i czteropiętrowego bloku. Mięzy drzewami i krzakami stoją pozostałości po różnych budynkach, między innymi stołówki, kuchni, przychodni, przedszkola.

Kluczewo
Wieża kontroli lotów lotniska Kluczewo. Fot. Andrzej Bierca