Wczoraj, w czwartek 28 marca 2024 roku, ogłoszone zostało oficjalne stanowisko Rady Powiatu Stargardzkiego w sprawie wdrożenia przez rząd RP narzędzi finansowania inwestycji na drogach powiatowych.
Stanowisko, poprzedzone uzasadnieniem starosty stargardzkiego Iwony Wiśniewskiej, zostało przyjęte przez Radę Powiatu Stargardzkiego jednogłośnie.
Mając na uwadze dramatycznie zły, wręcz alarmistyczny stan dróg powiatowych na obszarze gmin Powiatu Stargardzkiego Zarząd Powiatu wystąpił z inicjatywą uchwałodawczą przyjęcia przez Radę Powiatu Stargardzkiego stanowiska skierowanego do Prezesa Rady Ministrów RP.
Treść stanowiska:
Pan Donald Tusk Prezes Rady Ministrów,
wobec katastrofalnego stanu dróg powiatowych oraz wieloletniego niedofinansowania powiatów w zakresie inwestycji drogowych niezbędnym jest podjęcie działań zmierzających do natychmiastowego rozwiązania tego problemu. Rozwiązanie to powinno mieć charakter systemowy, które musi być zrealizowane na poziomie rządowym w postaci odpowiednich uregulowań prawnych i utworzenia adekwatnych instrumentów wsparcia finansowego. W przypadku braku podjęcia takich działań oczekujemy pozostawienia instrumentu wsparcia powiatów w inwestycjach drogowych na poziomie min. 95% wartości inwestycji jakim był Program Inwestycji Strategicznych – Polski Ład.
W wyniku reformy samorządowej mającej miejsce w 1999 r. i tzw. ustawy wprowadzającej, do dróg powiatowych zaliczono wszystkie drogi, które nie zostały zaliczone do dróg krajowych oraz do dróg wojewódzkich. Tym sposobem, nie wnikając w istniejącą już definicję dróg powiatowych oraz ich parametry techniczne, przebiegi i znaczenie w układzie drogowym, drogami powiatowymi stały się drogi, które nigdy – ani w ówczesnym okresie ani w przyszłości – nie powinny być drogami tej kategorii. Można stwierdzić, że stało się to w odniesieniu do dróg powiatowych z naruszeniem zasad określonych ustawą o drogach publicznych. W tych okolicznościach w zasobie dróg powiatowych znalazły się również drogi, które służą tylko miejscowym potrzebom, o znaczeniu lokalnym, stanowiące co najwyżej uzupełniającą sieć dróg, a nawet drogi o charakterze wewnętrznym. Status dróg powiatowych uzyskały również drogi bez nawierzchni, gruntowe prowadzące do pól i nieużytków, a także takie, które były nieprzejezdne i zarośnięte krzewami. Większość dróg powiatowych wg stanu na dzień 31 grudnia 2018 r. nie spełnia wymogów definicji dla tej kategorii określonej w art. 6a ust. 1 ustawy o drogach publicznych oraz nie posiada – i z uwagi na swoje znaczenie nie musi posiadać – parametrów określonych w rozporządzeniu ustalającym warunki techniczne jakim powinny odpowiadać drogi publiczne i ich usytuowanie. Znaczna część tych dróg powinna posiadać, co najwyżej kategorie drogi gminnej lub posiadać status drogi wewnętrznej.
Na dzień 1 stycznia 2024 roku łączna długość dróg powiatowych zarządzanych przez powiat stargardzki wynosi 532 km. Większość z nich nie spełnia wymogów definicji oraz nie posiada parametrów technicznych, które winny cechować drogi tej kategorii. Z tego powodu drogi powiatowe podzielono na drogi układu podstawowego i drogi układu uzupełniającego. Dotychczasową listę dróg układu podstawowego ustalono w oparciu o ustawową definicję dróg powiatowych oraz znaczenie dróg w układzie komunikacji drogowej powiatu, pozostałe drogi służące miejscowym potrzebom zaliczono do dróg układu uzupełniającego.
Remont, budowa i przebudowa dróg powiatowych jest najważniejszym celem działania zmierzającym do poprawy jakości dróg i urządzeń infrastruktury drogowej, podniesienia parametrów technicznych, zwiększenia przepustowości i tym samym poziomu bezpieczeństwa wszystkich uczestników ruchu. Wskazywane do przebudowy odcinki dróg powiatowych, ze względu na swoją lokalizację stanowią zawsze istotne punkty układu komunikacyjnego powiatu.
Obecnie większość dróg powiatowych nie spełnia obowiązujących parametrów technicznych, a ich nawierzchnie wymagają wymiany na nową. Ponadto warunki atmosferyczne przełomu 2023/2024 roku tj. liczne opady i przymrozki spowodowały gwałtowną degradację będącej i tak w złym stanie nawierzchni. Z tego powodu nasiliły się liczne protesty mieszkańców miejscowości, przez które one przebiegają, wraz z żądaniami natychmiastowej ich przebudowy.
Dla Powiatu Stargardzkiego priorytetem jest przebudowa lub odbudowa odcinków dróg o najgorszym stanie technicznym przy uwzględnieniu ich znaczenia i standardu, obciążenia ruchem pojazdów i przenoszenia ruchu tranzytowego, jednak wobec obowiązującej struktury dochodów, powiatu nie stać na utrzymanie takiej sieci dróg. Przy ograniczeniach finansowych nie jest w stanie sprostać oczekiwaniom użytkowników, którymi w przeważającej większości są mieszkańcy gmin na terenie, której dana droga jest położona.
Powiat swoje działania zarówno bieżące jak i inwestycyjne skupić musi na drogach, które pełnią istotna rolę w komunikacji powiatowej i spełniają wymogi definicji jak i posiadają lub posiadać winny w przyszłości właściwe parametry techniczne. W tym celu składane były wnioski do Programu Inwestycji Strategicznych – Polski Ład o dofinansowanie modernizacji dróg. Do wszystkich edycji programu złożono wnioski na łączną wartość dofinansowania wynoszącą 599 434 500,00 złotych, a uzyskano środki w kwocie 43 915 000,00 złotych, co wskazuje na istotność poruszanego problemu.
W związku z powyższym Rada Powiatu Stargardzkiego wnosi o:
- podjęcie natychmiastowych decyzji zmierzających do zwiększenia wysokości środków finansowych, które powiat mógłby przeznaczyć na utrzymanie i podnoszenie standardu sieci dróg, a także zapewnienie bezpieczeństwa użytkownikom dróg. Optymalnym rozwiązaniem jest przywrócenie subwencji drogowej, której wielkość powinna być ustalana od długości dróg w powiecie;
- uruchomienie rządowego programu dofinansowania inwestycji drogowych na poziomie min. 95% wartości inwestycji. Rządowy Fundusz Rozwoju Dróg jest instrumentem nieefektywnym. Oferowany poziom dofinansowania inwestycji do 50% kosztów kwalifikowanych jest nie do zaakceptowania przez samorządy powiatowe z powodu ograniczonych środków finansowych w rodzimych budżetach i braku możliwości sfinansowania wkładu własnego.
Rada Powiatu Stargardzkiego oczekuje ze strony rządu podjęcia natychmiastowych działań rozwiązujących wskazany powyżej problem. Jednocześnie zwracamy się z prośbą o poinformowanie nas o proponowanych rozwiązaniach wraz z terminem ich wprowadzenia.
INFORMACJA: Powiat Stargardzki