Zaćma to jedna z najczęstszych chorób oczu, która prowadzi do stopniowego pogorszenia wzroku. Schorzenie to dotyka głównie osoby starsze, jednak może występować także u młodszych pacjentów w wyniku predyspozycji genetycznych, urazów czy chorób metabolicznych. Zmętnienie soczewki skutkuje zamglonym widzeniem, problemami z ostrością oraz zwiększoną wrażliwością na światło. W miarę postępu choroby codzienne czynności, takie jak czytanie, prowadzenie pojazdu czy rozpoznawanie twarzy, stają się coraz trudniejsze.
Jakie są przyczyny powstawania zaćmy?
Chociaż starzenie się organizmu jest głównym czynnikiem ryzyka, zaćma może być również wynikiem innych czynników. Wpływ na jej rozwój mają choroby przewlekłe, takie jak cukrzyca, długotrwałe stosowanie leków steroidowych, ekspozycja na promieniowanie UV oraz urazy mechaniczne oka. Istotnym aspektem profilaktyki jest odpowiednia ochrona oczu, zdrowa dieta bogata w antyoksydanty oraz regularne badania okulistyczne, pozwalające na wczesne wykrycie zmian w soczewce.
Objawy, które powinny zaniepokoić
W początkowej fazie zaćma może rozwijać się bezobjawowo, co sprawia, że wielu pacjentów zgłasza się do okulisty dopiero w zaawansowanym stadium choroby. Do najczęstszych objawów należą stopniowe zamglenie widzenia, trudności w widzeniu w słabym oświetleniu, podwójne widzenie w jednym oku oraz blaknięcie barw. Niepokojącym sygnałem jest również konieczność częstych zmian okularów korekcyjnych bez wyraźnej poprawy ostrości widzenia.
Czy leczenie farmakologiczne jest skuteczne?
Obecnie nie istnieje skuteczna terapia farmakologiczna, która mogłaby zahamować lub odwrócić rozwój zaćmy. Jedyne rozwiązanie stanowi leczenie chirurgiczne, które polega na usunięciu zmętniałej soczewki i zastąpieniu jej implantem wewnątrzgałkowym. Operacja jest procedurą bezpieczną i powszechnie wykonywaną, a dzięki nowoczesnym metodom pozwala na szybki powrót do pełnej sprawności wzrokowej. Warto wiedzieć, że operacja zaćmy NFZ jest dostępna dla pacjentów w ramach finansowania publicznego, choć czas oczekiwania na zabieg może się różnić w zależności od regionu.
Na czym polega zabieg usunięcia zaćmy?
Zabieg polega na usunięciu zmętniałej soczewki metodą fakoemulsyfikacji, czyli jej rozbiciu ultradźwiękami i odessaniu przez niewielkie nacięcie. Następnie wszczepiana jest sztuczna soczewka, która przejmuje funkcje naturalnej. Procedura jest bezbolesna, przeprowadzana w znieczuleniu miejscowym i zazwyczaj trwa kilkanaście minut. Pacjent jeszcze tego samego dnia może wrócić do domu, a pełna rekonwalescencja zajmuje kilka tygodni.
Czy po operacji wzrok wraca do normy?
Większość pacjentów odzyskuje pełną ostrość widzenia już w pierwszych dniach po zabiegu, choć całkowita stabilizacja wzroku może trwać do kilku tygodni. Istnieje możliwość wystąpienia tzw. zaćmy wtórnej, która objawia się ponownym pogorszeniem widzenia po kilku miesiącach lub latach od operacji. Na szczęście leczenie tej dolegliwości jest szybkie i bezinwazyjne – stosuje się laserową kapsulotomię, która przywraca prawidłową przejrzystość tylnej torebki soczewki.
Jak dbać o oczy po operacji?
W pierwszych dniach po zabiegu kluczowe jest przestrzeganie zaleceń lekarza. Pacjent powinien unikać wysiłku fizycznego, pocierania oka oraz narażenia na silne światło. Stosowanie przepisanych kropli przeciwzapalnych i antybiotykowych pomaga w prawidłowym gojeniu się tkanek. Warto także nosić okulary przeciwsłoneczne, aby chronić wzrok przed promieniowaniem UV. Regularne kontrole okulistyczne pozwalają na monitorowanie procesu rekonwalescencji i wczesne wykrycie ewentualnych powikłań.
Czy można uniknąć zaćmy?
Choć nie zawsze można zapobiec powstaniu zaćmy, istnieją sposoby, które mogą opóźnić jej rozwój. Ochrona oczu przed nadmiernym nasłonecznieniem, stosowanie zdrowej diety bogatej w luteinę i witaminę C, a także unikanie palenia tytoniu to działania, które mogą korzystnie wpłynąć na zdrowie oczu. Regularne badania wzroku umożliwiają wczesne wykrycie zmian i skuteczniejsze leczenie, zanim choroba znacząco wpłynie na jakość życia pacjenta.